Soepel rijden, soepel leiden: mijn top 5

Paardrijden doe ik net zo lang als leidinggeven. En ik kon er net zo weinig van, ik was piep toen ik begon met cheffen. ‘Er is iemand nodig om de boel te coördineren,’ meldde mijn baas. ‘Deze kans moet jij pakken.’ En zo was ik ineens geen schrijvend redacteur meer, maar chef Popfoto. En stond ik zonder dat te weten aan het begin van een loopbaan als hoofdredacteur. Een stuk of tien tijdschriften binnen uitgeverij Sanoma heb ik mogen leiden. Maar toen wist ik van leiden nog niets. Regelen dat was wat ik deed: interviews, fotosessies, prijsvragen met popartiesten. Iedereen werkte graag mee, het was top.

Mijn eerste lespaard heette Sunnyboy. Het stond in Ouderkerk aan de Amstel, vlakbij ons bedrijf dat toen huisde naast Amsterdam Arena. We hadden bedacht dat we gingen paardrijden, elke maandagavond na het werk met een clubje leuke collega’s. Er was er maar een die het al kon, maar een 10-ritten kaart zou wonderen doen voor ons, de rest. Op stal was al een hele belevenis. Borstelen, dat lukte nog wel. Sunnyboy bleef geduldig staan. Maar zadel en hoofdstel! Een 15-jarige staljongen deed het voor, en sprak met een milde glimlach: ‘Al doende leert men’. Ik heb daar later vaak aan terug gedacht. Ook in mijn baan.
Tijdens mijn vele paardrijlessen zag ik dwarsverbanden en hoorde ik wijze woorden. Gouden tips voor hoe “het” moest. Rijden, maar ook leiden!
Hoe wijs was het geweest als ik dat ook meteen op de redactie had toegepast. Maar nee.

De bijzondere gebruikswaarde van al die lessen, dressuurlessen dus, zag ik eigenlijk pas 30 jaar later, toen ik alle parallellen op een rij ging zetten. Ik kwam tot 21 inzichten voor inspirerend leiderschap. Wat zijn dat dan voor soort eigenschappen, die gelden voor een goed ruiter én voor een goede leider? Het is één en hetzelfde geheim. Soms heel basic, zoals het belang van aandacht. Soms complex, maar super interessant, zoals het geheim van goed contact of ja: luisteren!
Het is lastig kiezen uit die 21 kleine succesformules, maar hier mijn top 5 voor samenspel op z’n best. Afgekeken van het betere paardrijden.

1) Belonen – ‘Een paard vindt belonen heel fijn. Ze krijgen ook meer plezier in hun werk als ze weten dat ze het goed doen.‘
Zelf was ik in mijn werkende leven niet echt van de suikerklontjes. Maar paardenlogica leerde me dat belonen ertoe doet. En ook dit: ga niet zomaar suikerklontjes uitdelen op niks af. Als paard of medewerker niet iets heeft gepresteerd, zal het niet als beloning werken. En verlies je aan kracht als leider.

2) Teugels – ‘Je moet duidelijke grenzen stellen voor het paard. Het is belangrijk om niet teveel te willen en te vragen, en nooit iets af te dwingen. Als ruiter moet je aanvoelen wat kan en wat te ver gaat.’
Ja, meer of juist minder druk. Strak beteugelen of ruimte geven? Het is allesbepalend om te weten wat wanneer. En bij wie. Ook ter voorkoming van burn-outs! Zo genuanceerd als ervaren ruiters hierover vertellen… voor mij heeft het veel verhelderd.

3) Voorwaarts oplossen – ‘Kijk niet achter je, denk naar voren!’
Dit werd mijn toverformule, in werk en privé: het helpt om niet te mauwen, stelt Anky. Of bedrijfskundig gezegd: ‘De oplossingsgerichte manager fixeert zich niet op de problemen, maar vraagt: wat gaat goed, wat werkt wel? Stukjes van oplossingen zien, werkt bevrijdend.’ En die liggen voor je.

4) Vertrouwen – ‘Je bouwt vertrouwen op wanneer je in de positie bent dat je schade kunt berokkenen en het toch niet doet.’
Aldus Monty Roberts, de paardenfluisteraar. ‘Paarden presteren beter als ze vrijwillig partner zijn, je moet allereerst hun vertrouwen winnen.’ En een lastige werknemer, wat doe je dan? Monty’s aanpak: luisteren, vragen stellen, respect… Het werkt bij mensen net zo. Maar het begint bij jou, jij moet leiden. Ook bij slecht weer en tegenvallende cijfers.

5) Ruitergevoel – ‘Rijden is voelen. Voelen, voelen, voelen. Dan leer je wat het paard je vertelt.’
Voelen wat er gebeurt als een ruiter op z’n paard, zodat je erop in kunt spelen. Of het nu de inhoud van je vak betreft, of het reilen en zeilen op een afdeling. Dat voelen is cruciaal –zegt ook de psychologie: ‘De meeste top performers hebben een hoog EQ en dat is iets wat je kunt ontwikkelen. Zij beschikken over goede sociale vaardigheden en een flinke dosis empathie.’ EQ is te leren, fijn om te weten voor iedereen met voel-ambities… die ook wil scoren.

In Managen als een Ruiter komt deze top 5 uitgebreider terug met veel persoonlijke verhalen en leerzame belevenissen. Plus nóg zestien inzichten. En veel tips van ervaren managers en ruiters. De professionals. Allemaal met een drive om plezierig te leiden, maar wel met resultaat! En dan toch heel ontspannen. Want weet je wat ik bijzonder vind aan een goede leider? Dat het er zo naturel uitziet dat het doodsimpel lijkt.
Bij elkaar zijn het 21 verhalen vol anekdotes op weg naar wat je noemt verlicht leiderschap. Oefening baart kunst en al doende leert men. Zoals ook blijkt uit mijn avontuur met merries en ruinen plus een hengst als chef… Héél leerzaam en voorwaarts opgelost! 😊